Het is raar om op een stralend-mooie nazomerdag door Herinneringscentrum Kamp Westerbork te fietsen. De zon valt zo mooi door de bomen die zich al in herfsttooi wikkelen. En daar mag ik verdorie toch helemaal geen oog voor hebben op deze plek. Ik hoor mijzelf in een neerslachtige toga van lijden te hullen, maar het lukt me niet. Ik hoor Etty Hillesum zeggen dat ze bovenal hoopt in goede gezondheid terug te keren, voor ze op haar laatste reis naar Auschwitz vertrekt. Ik zie de 102000 stenen, die verwijzen naar de mensen die van hieruit werden gedeporteerd en niet terugkeerden. Ik zie de omhoog gekrulde rails die het verschrikkelijke eindpunt hier voor zovelen symboliseren. Maar die zon blijft er maar vrolijk overheen schijnen.

Ik ben hier voor een lezing van Bernie Glassman. Deze 75-jarige zenmeester –hij is echt een toffe peer- heeft een sociaal geëngageerd boeddhisme ontwikkeld. Niet boeddhisme voor je eigen verlichting dus, maar boeddhisme om andere mensen te dienen. Niet kijken naar wat je niet kan of hebt (tijd, geld, om maar wat te noemen) en dat gebruiken als excuus om niemand te dienen, maar kijken naar welke ingrediënten je wel hebt en die de samenleving aanbieden. Hoe hij dat zelf waarmaakt kan je in deze documentaire over hem zien. Heel erg de moeite waard om te bekijken. Het sociaal geëngageerd boeddhisme van Glassman bestaat uit drie stappen. De eerste stap is not-knowing. Niet weten. Je laat al je ideeën, meningen en aannames los. De volgende stap is bearing witness. Erkennen wat is. Als je je ideeën loslaat, kan je zijn bij wat er is. En van daaruit kom je dan tot loving actions. Liefdevolle handelingen.

Hijzelf handelt liefdevol op een hele grote schaal. Uit de zaal komt de vraag wanneer je genoeg doet. Is het ook genoeg als je in vrede bent met jezelf en alleen maar beschikbaar bent voor anderen? Dat vindt Bernie, die steeds weer benadrukt dat hij geen antwoorden heeft, ook genoeg. Hij zal niemand vertellen wat hij of zij moet doen. Iedereen moet zelf kijken over welke ingrediënten hij of zij beschikt en die de samenleving aanbieden. Je moet doen wat er naar je toe komt als je je ideeën loslaat en erkent wat is.

Inspirerende limonade hè, zo op de zondagavond? Nou, ook nog een interessante vraag om je morgen de nieuwe week mee in te sturen dan: wat doe jij om de samenleving te dienen?